ಯೆದೊಳ್ ಮ್ಹುಣಾಸರ್ ಹೆಂ ಚಂದ್ರ್ ಏಕ್ ಸುಕಿ ಮರುಭುಂಯ್ ಆನಿಂ ತಾಂತುಂ ಉದ್ಕಾಳ್ ಕಣಾಂ ನಾಂತ್ ಮ್ಹುಣೊನ್ ಚಿಂತ್‌ಲ್ಲೆಂ . ಖಂಯ್ ಪುಣಿ ಉದಾಕ್ ಮುಣ್ ಆಸ್‌ಲ್ಯಾರ್ ತೆಂ ತಾಚಾ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಾಚಾ ಗೂಂಡ್ ಖಣ್ಯೆನಿಂ ಘನಿಕ್ರತ್ ಐಸಾ ರೂಪಾರ್ ಮಾತ್ರ್ ಮ್ಹುಣೊನ್ ಯೆದೊಳ್ ಮ್ಹುಣಾಸರ್ ಆಸ್ಚಿ ಪಾತ್ಯೆಣಿ. ಪುಣ್ ಆತಾಂ ಅದಿಕ್ರತ್ ಜಾವ್ನ್ ಘೊಷಣ್ ಜಾಲಾಂ. ... ನ್ಹಂಯ್ ಬಗಾರ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಫಕತ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಧ್ರುವ್ ಪ್ರದೇಶಾಂತ್ , ತಾಚಾ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಧರ್ಣಿರ್‌ಚ್ ಉದ್ಕಾಳ್ ಕಣಾಂ ಆಸಾತ್. ಆಶೆಂ ಮ್ಹುಣೊನ್ ಅಮೆರಿಕಚಾ ನಾಸಾಚಾ ತೀನ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಅಂತ್ರಾಳ್ ತಾರ್ವಾನಿಂ ಚಲಯ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸೋದಾನಿಂ ಕಾಬುಲ್ ಕೆಲಾಂ. ಗೆಲೆತ್ಯಾ ಸಪ್ತೆಂಬರಾಚಾ ನಿಮಾಣ್ಯಾ ಹಪ್ತ್ಯಾರ್ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ವಿಷ್ಯಾನ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಕ್ ಚಕಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ....!!!
ಇತ್ಲ್ಯಾಕೀ ಚಂದ್ರಾರ್ ಉದಾಕ್ ನಾ ಮ್ಹುಣ್ ಚಿಂತುಂಕ್ ಸಬಾರ್ ಕಾರಣಾಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ. ಹ್ಯಾ ಚಂದ್ರಾಕ್ ವಾತಾವರಣ್ಂಚ್ ನಾ. ತಾಚಾ ದಿಸಾ ವೆಳಾರ್ ತಾಪ್ ಬಿರಾಂಕುಳ್. ಶೆಂಬಾರ್ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೆಡಾಚಾಕೀ ಚಡ್...!!! (ಚಂದ್ರಾಚೊ ಏಕ್ ದಿವಸ್ ಮ್ಹುಳ್ಯಾರ್ ಭೂಂಯ್ಚೆ 29 ದಿವಸ್). ಇತ್ಲ್ಯಾ ತಾಪಾಕ್ ಉದಾಕ್ ಆಸೊಂಕ್‌ಚ್ ಸಾದ್ಯ್ ನಾ ಮ್ಹುಣ್ ಲೇಕ್ ಕೆಲ್ಲೆಚ್ ಸಬಾರ್. ವಾತಾವರಣ್ ರಹಿತ್ ಹ್ಯಾ ಚಂದ್ರಾರ್ ಜಾಂವ್ಚಾ ಉಲ್ಕಾಪಾತಾ ವರ್ವಿಂ ಭಯ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾ ಥಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಐಸ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ದಿಸಾ ವೆಳಾರ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಭಿರಂಕುಳ್ ತಾಪಾಕ್ ಆದ್ರಶ್ಯ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹುಣ್ ಚಿಂತ್ಲ್ಯಾರೀ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಾಚಾ ಥೊಡ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾನಿಂ ಹೆಂ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ದಾಸ್ತಾನ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪುರೊ ಮ್ಹುಣ್ ದುಬಾವ್ ಸಬಾರಾಂಕ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ.ಹಾಕಾ ಕಾರಾಣ್‌ಯೀ ಆಸಾತ್. ಹ್ಯಾ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಾಂಚಾ ಥೊಡ್ಯಾ ಗೂಂಡ್ ಖಣ್ಯೆನಿಂ ಸುರ್ಯಾಚೊ ಉಜ್ವಾಡ್‌ಚ್ ಪಡನಾ. ಹಾಕಾ ಸಾಸ್ಣಿಕ್ ಸಾವ್ಳೆಚೆ ಜಾಗೆ (Permanently shadowed areas) ಮ್ಹುಣ್ತಾತ್. ಹ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾನಿಂ ತಾಪ್ -170 ಡಿಗ್ರೆಚಾ ಕಿ ಉಣೊ ಆಸ್ತಾ. ಆಶೆಂ ಹ್ಯಾ ಸಾಸ್ಣಿಕ್ ಸಾವ್ಳೆಚಾ ಖಣ್ಯೆನಿಂ ಮಿಲಿಯಾನ್ ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಸಂಗ್ರಹ್ ಜಾವ್ನ್ ಉದಾಕ್ ಘನಿಕ್ರತ್ ಐಸಾ ರೂಪಾರ್ ಆಸಾ ಮ್ಹುಳ್ಳಿ ಪಾತ್ಯೆಣಿ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ಅಸಲೊ ಪಯ್ಲೊ ದಾಕ್ಲೊ ಮೆಳ್‌ಲ್ಲೊ 1994 ಂತ್ ನಾಸಾಚಾ ಕ್ಲೆಮೆಂಟೈನ್ ಮ್ಹುಳ್ಯಾ ಅಂತ್ರಾಳ್ ತಾರ್ವಾಕ್. ಹಾಚಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ 1998 ಂತ್ ನಾಸಾಚಾ ಆನ್ಯೇಕ್ Lunar Prospector ಮ್ಹುಳ್ಯಾ ತಾರ್ವಾಕೀ ಆಸಲಿಂ ಲಕ್ಷಣಾಂ ದಿಸ್ಲಿಂ. ಹ್ಯಾಚ್ ಜುನಾಚಾ 18 ತಾರಿಕೆರ್ ನಾಸಾನ್ ಪರತ್ Lunar CRater Observation and Sensing Satellite (LCROSS) ಮ್ಹುಳ್ಳೆಂ ತಾರುಂ ಚಂದ್ರಾಕ್ ದಾಡ್ಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ತಾರ್ವಾಂತ್ ಆಸ್ಚಿ ಏಕ್ ಮಿಸೈಲ್ ವಚೊನ್ ಸಾಸ್ಣಿಕ್ ಸಾವ್ಳೆಚಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಅಪ್ಟಾವ್ನ್ ಜಾಂವ್ಚಾ ಸ್ಪೊಟಾ ವರ್ವಿಂ ಹ್ಯಾ ಉದ್ಕಾ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಚಡಿತ್ ಮಾಹೆತ್ ಘೆಂವ್ಚಿ ಯೆವ್ಜಣ್ ನಾಸಾಚಿ. !! ಅಸಲ್ಲೊ ಪ್ರಯೋಗ್ ಹೊ ಅಂಕೊ ತುಮಿ ವಾಸ್ಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಸಂಪೊಂಕ್ ಪುರೊ. ..!!
ಇತ್ಲೊ ಪುರಾ ವಿಷಯ್ ಚಂದ್ರಾರ್ ಭಯ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾ ಥಾವ್ನ್ ಯೇವ್ನ್ ಸಂಗ್ರಹ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉದ್ಕಾಚೊ. ಪುಣ್ ಆತಾಂಚಾ ಸಂಸೋದಾನಿಂ ಚಂದ್ರಾರ್ ಭಯ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ದಾಸ್ತಾನ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಉದಾಕ್ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್, ತಾಚಾ ಧರ್ಣಿರ್‌ಚ್ ಉದ್ಕಾಚಿಂ ಕಣಾಂ ಉತ್ಪನ್ನ್ ಜಾತಾತ್ ಮ್ಹುಣೊನ್ ಜಾಹೀರ್ ಕೆಲಾಂ. 1999 ಇಸ್ವೆಂತ್‌ಚ್ ನಾಸಾಚಾ ಕ್ಯಾಸಿನಿ ಮ್ಹುಳ್ಯಾ ಅಂತ್ರಾಳ್ ತಾರ್ವಾನ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಧರ್‍ಣೆ ವಯ್ರ್ ಉದ್ಕಾಚಿಂ (H20) ಆನಿ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲ್(HO) ಕಣಾಂ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹುಣೊನ್ ದತ್ತಾಂಶ್ ದಾಡ್‌ಲ್ಲೊ. ಪುಣ್ ಹೆಂ ಪಾತ್ಯೆಂವ್ಕ್ ಕೊಣ್‌ಯೀ ತಯಾರ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೆ. ಹೆಂ ಕ್ಯಾಸಿನಿ ಮ್ಹುಳ್ಳೆಂ ತಾರುಂ 1997 ಇಸ್ವೆಂತ್ ನಾಸಾನ್ ಶನಿ ಗ್ರಹಾಕ್ ಮ್ಹುಣೊನ್ ದಾಡ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ವಾಟೆರ್ 1999 ಇಸ್ವೆಂತ್ ತೆಂ ಚಂದ್ರಾಕ್ ಲಾಗ್ಗಿಂ ಆಸ್ತಾನಾ ತ್ಯಾ ತಾರ್ವಾಕ್ ಅಸಲೊ ಸಂಸೊಧ್ ಕೆಲ್ಲೊ. ಪುಣ್ ಚಾಳಿಸ್ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂಚ್ ಮನ್ಶ್ಯಾನ್ ಚಂದ್ರಾರ್ ದೆವೊನ್ ಥಂಚಿ ಮಾತಿ ಆನಿ ಫಾತೊರ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲೆ. ವಿಗ್ಯಾನಿನಿಂ ಹೆ ಪರಿಕ್ಷಾ ಕರ್ನ್ ಚಂದ್ರಾರ್ ಉದಾಕ್‌ಚ್ ನಾ ಮ್ಹುಣೊನ್ ನಿರ್ಣಯ್ ಕೆಲ್ಲೊ. ಹ್ಯಾ ಮಾತ್ಯೆಂತ್ ಥೊಡೆ ಉದ್ಕಾಚಿಂ ಕಣಾಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ. ಹಿಂ ಕಣಾಂ ಅಪೊಲ್ಲೊ ಯಾತ್ರಿನಿಂ ಥಂಚಿ ಮಾತಿ ಹಾಂಗಾ ಹಾಡ್ತಾನಾ ಭುಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಸೆರ್ವಾಲಿಂ ಮ್ಹುಣ್ ವಿಗ್ಯಾನಿ ಪಾತ್ಯೆವ್ನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ. ಅತಾಂ ಖಳಿತ್ ಜಾಲಾಂಕೀ ಹಿ ಏಕ್ ವಡ್ಲಿ ಚೂಕ್ ಮ್ಹುಣೊನ್ .....!!!!
ಹಾಕಾ ಕಾರಾಣ್ಂಚ್ ನಾಸಾಚೆ Moon Mineralogy Mapper (M3) ಮ್ಹುಳ್ಳೆಂ ಆನ್ಯೇಕ್ ಅಂತ್ರಾಳ್ ತಾರುಂ. ತುಮ್ಕಾಂ ಖಳಿತ್ ಆಸೊಂಕ್ ಪುರೊ.. ಹೆಂ M3 ತಾರುಂ 2008 ಚಾ ಅಕ್ಟೋಬರಾಂತ್ ಮಹಿನ್ಯಾಂತ್ ಭಾರತಾಚಾ ಚಂದ್ರ್‌ಯಾನ್-1 ಉಪಗ್ರಹಾ ಸವೆಂ ಚಂದ್ರಾಕ್ ದಾಡ್‌ಲ್ಲೆಂ. M3 ಚಾ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮಿಟಾರಾನ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಧರ್‍ಣಿರ್ ಪ್ರತಿಫಲನ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಜ್ವಾಡಾಚಾ ಲಾಂಬಿಯೆಚೆಂ (Wavelenghth) ತುಲನ್ ಕರ್ತಾನಾ ಥಂಯ್ ಉದ್ಕಾಚೆ (H20) ಆನಿಂ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲ್ (HO) ಕಣ್ ಆಸ್ಚೆ ಖಳಿತ್ ಜಾಲೆಂ. ಆಶೆಂ ದಾ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಕ್ಯಾಸಿನಿ ದಾಡ್‌ಲ್ಲೊ ದತ್ತಾಂಶ್ ಆನಿಂ M3 ಚೊ ದತ್ತಾಂಶ್ ಸಮಾನಾತ್ಮಕ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ......!!
ಪುಣ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಉದ್ಕಾ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಘಟ್ಟ್ ಜಾವ್ನ್ ಥಿರ್ ಮೆಳ್ಳೊ ನಾಸಾಚಾ ತಿಸ್ರ್ಯಾ Deep Impact spacecraft ಮ್ಹುಳ್ಯಾ ಅಂತ್ರಾಳ್ ತಾರ್ವಾ ದ್ವಾರಿಂ. ಹೆಂ ತಾರುಂ ಚಂದ್ರಾ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಸಂಸೋಧ್ ಕರುಂಕ್ ಮ್ಹುಣ್ ಬಿಲ್ಕುಲ್ ವಿನ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೆಂ. 2005 ಇಸ್ವೆಂತ್ ದಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ತಾರ್ವಾಚೊ ಉದ್ದೇಶ್ ಶಿಮ್ಟಿ ನೆಕೆತ್ರಾಂ ವಿಶಿಂ ಚಡಿತ್ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ಜೊಡ್ಚಿ. ತ್ಯಾಚ್ ವರ್ಸಾಚಾ ಜುಲೈಂತ್ ತೆಂ Temple-1 ಮುಳ್ಯಾ ಶಿಮ್ಟಿ ನೆಕೆತ್ರಾಕ್ ಅಪ್ಟೊನ್ ಸಂಸೋಧ್ ಕೆಲ್ಲೆ. ಹ್ಯಾ ಸಂಸೊದಾಚೊ ದುಸ್ರೊ ಭಾಗ್ ಜಾವ್ನ್ ತೆಂ ತಾರುಂ 2010 ಚಾ ನವೆಂಬರಾಂತ್ Hartley-2 ಮ್ಹುಳ್ಯಾ ಆನ್ಯೆಕ್ ಶಿಮ್ಟಿ ನೆಕೆತ್ರಾಕ್ ಆಪ್ಟಾತೆಲೆಂ. ಹ್ಯಾಚ್ ವಾಟೆರ್ 2009 ಚಾ ಜುಲೈಂತ್ ತೆಂ ಚಂದ್ರಾಕ್ ಲಾಗ್ಗಿಂ ಆಸ್ತಾನಾ ತ್ಯಾ ತಾರ್ವಾನ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸೋದಾನಿಂ ಉದ್ಕಾಚೆ ಆನಿಂ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲ್ ಕಣ್ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹುಣ್ ದತ್ತಾಂಶ್ ದಾಡ್ಲೊ. ಹಾಚೆ ಸಂಗಿಂ ಚಂದ್ರ್ ದಿಸಾಚಾ ವಿಭಿನ್ನ್ ವೆಳಾರ್ ಹ್ಯಾ ತಾರ್ವಾನ್ ಪ್ರಯೋಗ್ ಕರ್ತಾನಾ ಆನ್ಯೇಕ್ ವಿಭಿನ್ನ್ ಸಂಗತ್‌ಯೀ ತ್ಯಾ ತಾರ್ವಾನ್ ಉಗ್ಡಾಪಣ್ ಕೆಲಿ.. ಚಂದ್ರಾಚಾ ಧರ್‍ಣಿರ್ ಸಕಾಳಿಂ ಉದ್ಕಾ ಕಣ್ ಉಬ್ಜಾಂವ್ಚೆ, ಆನಿಂ ದೊನ್ಪಾರಾಂ ತೆ ಮಾಜ್ವೊಂಚೆ ಆನಿ ಪರತ್ ಸಾಂಜೆರ್ ಉಬ್ಜಾಂವ್ಚೆ.....!!!ಹಿ ಕ್ರಿಯಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಘಡ್ತಾ ಮ್ಹುಣ್ ಚಡಿತ್ ಮಾಹೆತ್ ಮೆಳೊಂಕ್ ನಾ. ಥೊಡ್ಯಾ ವಿಗ್ಯಾನಿಂ ಪ್ರಕಾರ್, ಸೌರಮಾರುತ್ (Solar Wind) ದ್ವಾರಿಂ ಯೆಂವ್ಚಾ ಹೈಡ್ರೊಜನ್ ಆಯಾನ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಒಕ್ಸಿಜಾನ್ ಕಣ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಖನಿಜಾಂತ್ ಏಕ್ಟಾಯ್ ಜಾತಾನಾ ಉದಾಕ್ ಆನಿಂ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲ್ ಉತ್ಪನ್ನ್ ಜಾತಾ..!! ಹಾಚೆ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಚಡಿತ್ ಸಂಸೋಧ್ ಆನಿಂ ಜಾಯ್ಜೆ...ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ತೀನ್‌ಯೀ ಅಂತ್ರಾಳ್ ತಾರ್ವಾನಿಂ ದಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ದತ್ತಾಂಶಾಂತ್ ಅತಾಂ ಚಂದ್ರಾಂತ್ ಉದಾಕ್ ಆಸಾ ಮ್ಹುಣ್ ಅಧಿಕ್ರತ್ ಜಾಲಾಂ...!!
ಇತ್ಲ್ಯಾಕೀ ಚಂದ್ರಾರ್ ಉದಾಕ್ ಮ್ಹುಣ್ತಾನಾ ಆಮ್ಚೆ ಬರಿ ತಳೆಂ , ನಂಯ್ , ಸಾಗಾರ್ ನಾಂತ್. ಥಂಯ್ ಉದಾಕ್ ದ್ರವ್ ರೂಪಾರ್‌ಚ್ ನಾ. ಆಸ್ಚೆ ಫಕತ್ ಉದ್ಕಾಚೆ ಕಣ್ ಮಾತ್ರ್. ಆಶೆಂ ಥಂಯ್ ದೋನ್ ನಮೂನೆಚೆಂ ಉದಾಕ್ ಆಸಾ.. ಪಯ್ಲೆಂ ಭಯ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾ ಥಾವ್ನ್ ಚಂದ್ರಾಚಾ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಾಂತ್ ಸಂಗ್ರಹ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಉದಾಕ್ ಆನಿಂ ದುಸ್ರೆಂ ಚಂದ್ರಾಚಾ ದರ್ಣಿರ್‌ಚ್ ಉತ್ಪನ್ನ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಉದಾಕ್. ಹ್ಯಾ ದೊನೀ ಉದ್ಕಾಚೊ ಪ್ರಮಾನ್ ಭಾರಿ ಉಣೊ. ಏಕ್ ಟನ್ ತಿತ್ಲಿ ಚಂದ್ರಾಚಿ ಮಾತಿ ಉಸ್ತಿಲ್ಯಾರ್ ಮೆಳ್ಚೆಂ ಉದಾಕ್ ಫಕತ್ 32 ಔನ್ಸ್ ಮಾತ್ರ್ ಖಂಯ್..!! ಆಶೆಂ ವಜ್ರಾ ಪ್ರಾಸ್ ಮೊಲಾಧಿಕ್ ಹೆಂ ಚಂದ್ರಾಚೆಮ್ ಹೆಂ ಉದಾಕ್ ....!!!!
ಪ್ರಮೋದ್ ಜೆ. ರಾಡ್ರಿಗ್ಸ್, ಹೊಸ್ಪೆಟ್, pramrods@gmail.com
-
